Sadašnje vrijeme - present tense
Formiranje sadašnjeg vremena
Prvo se uzme
glagol i na njega se doda -iyor. Onda se na njega doda lični nastavak.
You first take the
verb stem and add -iyor to it. Then you add the personal ending.
Znači da bi rekao u
turskom jeziku "ja dajem knjigu" potrebno je:
1.Nači kako se riječ
davati kaže, u riječniku je to vermek, pošto je -mek
nastavak za infinitiv njega ćemo odbiti i dobit ćemo samo ver-.
2.Dodati nastavak -iyor , pa dobivamo veriyor.
3. Dodamo lični
nastavak koji se kreira po pravilu vokalne harmonije... uglavnom ako ćemo u
prvom licu jednine tj. za Ja onda dodamo nastavak -um jer je posljednji samoglasnik u.
Tako da dobivamo veriyorum
što znači "ja dajem".
4. Sada nađemo kako se kaže u turskom riječ knjiga, knjiga se kaže kitap.
Sada možemo kompletirati rečenicu "ja dajem knjigu" ovako: bir
kitap veriyorum. Ovo bir se stavlja kada označavamo da je nešto
jedan primjerak. Glagol dolazi na kraju jer je u turskom tako red riječi u
rečenici - naopako u odnosu na večinu jezika uključujući i naš.
Prošlo vrijeme - Past tense
Formiranje prošlog vremena
Da bi kreirali prošlo vrijeme
potrebno je da uradite isto što treba i za sadašnje , samo što umjesto nastavka
-iyor stavljate nastavak -di. Znači u ovom slučaju trebamo sastaviti rečenicu "Ja sam dao knjigu"
Npr:
1. Pronađete glagol
za dati ver-
2.Dodate natsvak -di, onda riječ bude verdi-.
3. Pošto je sad zadnji
samoglasnik e , ane o kako je bilo kad smo dodavali -iyor onda je lični nastavak za Ja -im. Pa rečenica/riječ glasi: verdim
4. I na kraju se još
samo doda riječ knjiga i relčenica je gotova: bir kitap verdim.
Korištenje nastavka za sadašnje vrijeme: -iyor
S obzirom da se nastavci u
turskom mijenjaju zavisno od lica i vokalne harmonije prikazati ćemo na
primjeru nastavak -yor izmjenjan kroz lične zamjenice:
-iyorum
Ja
-iyorsun
Ti
-iyor
On/Ona/Ono
-iyoruz
Mi
-iyorsunuz
Vi
-iyor ili
-iyorlar Oni
Zavisno od vokalne
harmonije -iyor može biti: -iyor,
-iyor, -uyor or -üyor, na primjer:
nakon e, i >
i npr. bekliyor on čeka, gidiyor ona ide
nakon a, i >
i npr. bakiyor ona gleda, kiriyor on lomi
nakon ü, ö >
ü npr. büyüyor ona raste, dönüyor on se vraća
nakon u, o >
u npr. oturuyor on sjedi, oluyor ono postaje
gelmek
yapmak büyümek oturmak
‘ići’ ‘raditi’ ‘rasti’ ‘rasti’ ‘sjediti’
Ja geliyorum
yapiyorum büyüyorum oturuyorum
Ja dolazim/Ja radim/Ja
rastem/Ja sjedim
Ti geliyorsun
yapiyorsun büyüyorsun oturuyorsun
On/Ona/Ono geliyor
yapiyor büyüyor oturuyor
Mi geliyoruz
yapiyoruz büyüyoruz oturuyoruz
Vi geliyorsunuz
yapiyorsunuz büyüyorsunuz oturuyorsunuz
Oni geliyorlar
yapiyorlar büyüyorlar oturuyorlar
Korištenje nastavka za prošlo vrijeme: -di
Forma nastavka se
mijenja u odnosu na lične zamjenice i vokalnu harmoniju kao i skoro svi ostali
nastavci u turskom jeziku
Ja -dim -dim -düm
-dum
Ti -din -din -dün
-dun
On/Ona/Ono -di -di
-dü -du
Mi -dik
-dik -dük -duk
Vi -diniz -diniz
-dünüz -dunuz
Oni -di ili
-diler -di ili-dilar -dü ili -düler -du ili
-dular
Sa obzirom na razne glasovne
promjene obrađene u drugim lekcijama ,a posebno prelazak d u t ovi nastavci mogu
imati još oblika:
Ja -tim -tim -tüm
-tum
Ti -tin -tin -tün
-tun
On/Ona/Ono -ti -ti
-tü -tu
Mi -tik -tik -tük -tuk
Vi -tiniz -tiniz
-tünüz -tunuz
Oni -ti ili
-tiler -ti ili -tilar -tü ili -tüler -tu ili
-tular
Ove glasovne promjene
se nauće usput jer kad se malo razmisli one su prirodne i same se slažu po
sluhu.
Neki primjeri prošlog
vremena:
gelmek yapmak büyümek oturmak
Ja geldim yaptim
büyüdüm oturdum
Ja sam išao, Ja sam
uradio, Ja sam narastao, Ja sam sjedio/Sjedio sam
Ti geldin
yaptin büyüdün oturdun
On/Ona/Ono geldi
yapti büyüdü oturdu
Mi geldik yaptik
büyüdük oturduk
Vi geldiniz
yaptiniz büyüdünüz oturdunuz
Oni geldi/
geldiler yapti/ yaptilar büyüdü/ büyüdüler oturdu/ oturdular
Dün
gece televizyonda güzel bir programi seyrettim.
Gledao sam dobar program na televiziji sinoć.
Bu
sabah kaçta kalktin?
U koliko si se jutros probudio?
Onun
için Türkiye’yi seçtik.
Zato smo izabrali turski.
Nema komentara:
Objavi komentar